میوه خشک میوه ای است که اکثریت محتوای اصلی یعنی آب آن یا به صورت طبیعی و از طریق خشک شدن آفتاب یا با استفاده از خشک کن های تخصصی یا دهیدراتورها از بین رفته است اما همچنان در طی این فرایند پر انرژی باقی مانده است. قدمت استفاده از میوه خشک از دیرباز به هزاره چهارم قبل از میلاد در بین النهرین برمیگردد و به دلیل طعم شیرین ، ارزش مغذی و ماندگاری طولانی آن ارزشمند است.
امروزه میزان مصرف میوه خشک بسیار گسترده است. تقریبا نیمی از میوه خشک ها کشمش و پس از آن خرما ، آلو ، انجیر ، زردآلو ، هلو ، سیب و گلابی قرار دارند. این میوه ها به میوه های معمولی یا سنتی گفته می شوند: میوه هایی که در آفتاب خشک شده اند یا در خشک کن های تونل بادی گرم شده اند. بسیاری از میوه ها مانند زغال اخته ، بلوبری ، گیلاس ، توت فرنگی و انبه قبل از خشک شدن با شیرین کننده (به عنوان مثال شربت ساکارز) ترکیب می شوند. برخی از محصولاتی که به عنوان میوه خشک فروخته می شوند ، مانند پاپایا ، میوه کیوی و آناناس به خودی خود میوه های شیرینی هستند. میوه های خشک بیشتر از میوه های تازه ارزش غذایی را حفظ می کنند. محتوای خاص مواد مغذی میوه های مختلف خشک شده نشان دهنده همتای تازه خود و روش پردازش آنها است.

- روش تهیه
برخی میوه ها مانند انگور ، انواع توت ها ، زردآلو ، آلو را می توان به صورت کامل خشک کرد اما برخی دیگر مانند انبه ، پاپایا ، کیوی را باید به صورت نصف یا برش خورده خشک کرد. علاوه بر این می توان آنها را بعد از خشک شدن مانند خرما خرد کرد و یا به صورت پوره یا به عنوان پودر با اسپری یا پهن کردن در سینی خشک کرد. میزان رطوبت باقیمانده بسته به نوع میوه، متفاوت است. میوه تازه منجمد شده، در محفظه خشک کن تحت خلاء قرار می گیرند. پس از اعمال گرما و آب میوه در حالی که هنوز یخ زده است از میوه خارج می شود. از میوه های خشک شده می توانید در سس، سوپ، ماریناد، گارنی، پودینگ و مواد غذایی مخصوص نوزادان و کودکان استفاده کنید.

- میوه خشک در ایران
علیرغم باستان شناسی تاریخ صادرات میوه خشک ایران، انجمن صادرکنندگان میوه خشک ایران که زیرمجموعه اتاق بازرگانی می باشد، سازمان صنایع و معادن ایران آن را تاسیس کرده است و پس از آن فعالیت گسترده خود را دنبال کرده است. امروزه انجمن ما با بیش از 1 هزار عضو رسمی از جایگاه بسیار محکمی در صادرات غیرنفتی برخوردار است به گونه ای که از طریق صادرات بیش از 311000 تن میوه خشک در سال 2008 ، (که هزینه آن 987 میلیون دلار آمریکا است) مقام اول صادرکنندگان غیر نفتی کشور را دارا است. این مقدار در سال 2011 به 441.535 تن افزایش یافت. تاریخچه تولید میوه های خشک (به ویژه پسته) در ایران به صدها قرن پیش بازمیگردد و بدون شک هیچ کشور دیگری با این سابقه وجود ندارد که بتواند چنین تاریخی قدیمی و عمیق در تولید میوه های خشک را داشته باشد. بعلاوه این واقعیت غیر قابل انکار وجود دارد که طعم و عطر میوه های خشک شده ایرانی بی سابقه بوده و در درجه دوم با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست.

- مواد مغذی
میوه خشک بسیار مغذی و پرانرژی است که سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان ها است. یک تکه میوه خشک تقریبا به اندازه میوه تازه دارای مواد مغذی است اما در یک سایز بسیار کوچکتر چگالش می یابد. از نظر وزن ، میوه خشک دارای بیش از 3.5 برابر فیبر ، ویتامین و مواد معدنی به نسبت میوه تازه دارد. بنابراین ، یک وعده از میوه خشک می تواند درصد زیادی از میزان توصیه شده روزانه از ویتامین ها و مواد معدنی را تامین کند. با این حال، چند استثنا نیز وجود دارد. به عنوان مثال میزان ویتامین C هنگام خشک شدن میوه به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
میوه خشک به طور کلی حاوی فیبر زیادی است و منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان ها ، به ویژه پلی فنول ها است. آنتی اکسیدان های پلی فنول با مزایای سلامتی مانند بهبود جریان خون ، سلامتی بهتر هضم ، کاهش آسیب اکسیداتیو و کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها همراه هستند. به طور کلی مطالعات متعددی نشان می دهد افرادی که میوه خشک استفاده می کنند در مقایسه با افرادی عادی، وزن کمتر و مواد مغذی بیشتری دارند.

- خواص انواع میوه خشک
کشمش سرشار از فیبر ، پتاسیم و سایر ترکیبات گیاهی است. خوردن کشمش به کنترل قند خون ، کاهش فشار و کلسترول خون کمک کرده و همچنین التهاب را کاهش می دهد.
آلوها نیز ملین های طبیعی هستند که به مبارزه با بیماری ها کمک میکنند. آنها بسیار مغذی هستند و سرشار از فیبر ، پتاسیم ، بتاکاروتن (ویتامین A) و ویتامین K هستند. این میوه به دلیل داشتن مقدار زیاد فیبر و الکل قند به نام سوربیتول است که به طور طبیعی در بعضی از میوه ها وجود دارد. خوردن آلو به بهبود دفعات و قوام مدفوع کمک می کند. آلو ها در تسکین یبوست نسبت به پسیلیوم موثرتر هستند. همچنین به عنوان منبع عالی آنتی اکسیدان اکسید کلسترول LDL را مهار کرده و به جلوگیری از بیماری های قلبی و سرطان کمک می کنند. علاوه بر این آلو سرشار از مواد معدنی به نام بور بوده ک مانع از پوکی استخوان می شوند.

- مقدار مصرف و عوارض
به طور کلی میوه خشک از نظر طبیعی قند و کالری بالایی دارد. از آنجا که آب از میوه خشک شده خارج شده است ، این قند و کالری را در یک بسته بسیار کوچکتر متمرکز می شود به همین دلیل ، میوه خشک دارای کالری و قند بسیار بالایی از جمله گلوکز و فروکتوز است.
در صد قند طبیعی برخی از میوه های خشک مانند کشمش: 59٪، خرما: 64-66٪، آلو: 38٪، زردآلو 53٪، انجیر: 48٪ می باشد که حدود 22 الی 51% از این مقدار قند فروکتوز است. خوردن مقدار زیادی فروکتوز ممکن است اثرات منفی بر سلامتی داشته باشد که شامل افزایش وزن، دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی است. اما از آنجا که میوه خشک شیرین و پر انرژی است ، به راحتی می توانید مقادیر زیادی از آن را میل کنید به شرط آنکه پس از آن فعالیت بدنی داشته باشید زیرا منجر به مصرف قند و کالری بیش از حد می شود.
همچنین میوه خشک حاوی سولفیت نیز می باشد که ممکن است با انواع قارچ و سموم آلوده شود
برخی از تولید کنندگان مواد نگهدارنده ای به نام سولفیت را به میوه خشک شده خود اضافه می کنند که باعث می شود میوه خشک شده جذاب تر به نظر برسد ، زیرا علاوه بر حفظ میوه از تغییر رنگ جلوگیری می کند که این امر عمدتا مربوط به میوه هایی با رنگ روشن ، مانند زردآلو و کشمش است. بعضی از افراد ممکن است نسبت به سولفیت حساس باشند و ممکن است بعد از مصرف آن دچار گرفتگی معده ، راش های پوستی و حملات آسمی شوند. برای جلوگیری از سولفیت، میوه های خشک تر را به رنگ قهوه ای یا مایل به خاکستری انتخاب کنید تا رنگی روشن داشته باشند.