ماهی قزل آلا از گونه های ماهی های آب شیرین از خانواده Salmonidae می باشد که در گروه ماهی های آزاد قرار می گیرد. این ماهی با گوشتی نرم و لذیذ، یکی از خوشمزه ترین و سالم ترین انواع غذاهای دریایی می باشد که بسیار پرطرفدار بوده و در بیشتر رستوران ها به همراه برنج سفید یا سبزی پلو سرو می شود.

- شکل ظاهری
ماهی قزل آلا از نظر ظاهری دارای بدنی باریک با خال های تیره و دمی تقریبا بزرگ نسبت به سایر انواع ماهی های آزاد می باشد. ساقه دم آن مرتفع با حالت صاف در قسمت خارجی باله است. طول بدن این ماهی در حدود 140 سانتیمتر و وزن آن تقریبا 5 کیلوگرم می باشد که تعداد فلس بدن آن در فاصله بین باله و خط جانبی آن در حدود 19 الی 14 عدد و بطور کلی 16 عدد است. ماهی قزل آلا دارای تیغه اصلی شمشیری مانند در کمان آبشش بوده که در قسمت تحتانی به شکل دکمه است. لارو نوع دیگری از ماهی قزل آلا با نوارهای تیره و نقطه‌های قرمز می باشد کهبه ماهی قزل خال قرمز معروف است.

- تخم ریزی
تخم‌ریزی این ماهی معمولا در فصول سرد سال یعنی بین بهمن و اسفند است که در حدود 10 هزار تخم می باشد که نسبت به وزن بدن هر ماهی می توان آن را در حدود 1500 تخم تخمین زد. بیشتر ماهیان پس از تخم ریزی به آب شیرین دریا بازگشته و دوباره در سال بعد برای تولید مثل و تخم ریزی وارد آب رودخانه می‌شوند. بچه ماهی ها تا حدود سالگی در آب شیرین زندگی کرده و پس از انکه طول آنها به ۲۵ الی ۱۵ سانتیمتر رسید وارد آب دریا شده و بیشتر در ساحل دریا زندگی می کنند.

- خواص ماهی قزل آلا
ماهی قزل آلا یک منبع غنی از پروتئین و اسیدهای چرب امگا ۳ بوده که یک گزینه عالی و وعده غذایی سالم بشمار می رود. این ماهی به دلیل داشتن پروتئین فراوان یک جایگزین فوق العاده برای مرغ یا گوشت محسوب می شود که افراد گیاهخوار و ورزشکار می توانند آن را در برنامه غذایی خود قرار دهند. همچنین می تواند هضم و جذب در دستگاه گوارش را تسریع دهد.
علاوه بر این مقدار چربی اشباع شده در بدن را کاهش داده و باعث حفظ وزن و یا شاخص توده بدنی می شود.
اسیدهای چرب اشباع نشده امگا 3 در این ماهی باعث بهبود و سلامت عملکرد قلب شده و خطر ابتلا به و بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.
کمبود سلنیوم در بدن باعث اختلال در عملکرد تیروئید در بدن می شود، ماهی قزل آلا منبع خوبی از سلنیوم بوده که مصرف منظم آن می توانید این کمبود را جبران کرده و عملکرد تیروئید و سوخت و ساز در بدن را بهبود بخشد.
علاوه بر این ماهی قزل آلا با مواد مغذی بسیار می تواند به سلامت مغز و روند شناختی آن کمک کرده و خطر ابتلا به اختلالات عاطفی مانند افسردگی را کاهش دهد.
مصرف این ماهی قزل آلا در زنان باردار علاوه بر رساندن مواد مغذی و پروتئین به بدن جنین و مادر، باعث افزایش سطح IQ در کودک می شود.
یکی از مواد معدنی موجود در ماهی قزل آلا روی می باشد که در زمان بلوغ در رشد کودکان و بلوغ جنسی نوجوانان بسیار موثر بوده و به بلند شدن قد آنان کمک می‌کند.

- طرز تهیه
ماهی قزل آلا را می توان به روش‌های مختلفی تهیه و آماده کرد که بهترین روش طبخ آن کباب کردن یا قرار دادن آن در فر می باشد. اما متاسفانه بسیاری از افراد و به خصوص ایرانی ها آن را سرخ کردن می کنند سرخ کردن ماهی باعث می شود تا تاثیر مواد مغذی و ویتامین های ماهی در بدن کاهش یابد.
به طور کلی بهتر است ماهی قزل آلا قبل از پخت با ادویه‌ها و چاشنی‌های مختلفی همچون پیاز، زعفران، آبلیمو، نمک و فلفل ... کاملا طعم دار شود. این روش علاوه بر از بین بردن بوی زهم ماهی باعث خوش طعم تر شدن آن نیز می شود. این روشی است که در بیشتر رستوران ها مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر می خواهید این ماهی را به صورت کبابی میل کنید باید سیخ یا توری را در فاصله دورتری از زغال بگیرید تا ماهی کاملا مغز پخت شود. در انتهای پخت، از مواد مرینیت شده خود با یک قلمو یا برس روی ماهی بمالید تا خوش طعم تر شود. این عمل را تا جایی ادامه دهید تا ماهی پخته و کاملا مزه دار شود.