قهوه و چای جزو محبوب ترین نوشیدنی های جهان به شمار می روند که چای سیاه بیشترین میزان مصرف نسبت به قهوه را دارد و 78% از کل تولید و مصرف جهان به چای اختصاص دارد. در حالی هر دو مزایای سلامتی مشابهی بر بدن دارند اما اختلافات و تفاوت هایی با هم دارند. این مقاله به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید کدام یک را انتخاب کنید.

- محتوای کافئین
کافئین ماده محرک و مورد مطالعه در جهان است. امروزه وجود این ماده در بسیاری از نوشیدنی های رایج از جمله قهوه و چای به دلیل اثرات مفید و آن بر سلامتی انسان ثابت شده است. در حالی که میزان کافئین بسته به زمان دم کردن، اندازه و یا روش تهیه آن می تواند متفاوت باشد. قهوه دو برابر کافئین نسبت به یک فنجان چای دارد.
مصرف کافئین خطر ابتلا به برخی بیماریهای مزمن را کاهش داده و عملکرد ورزشی ، خلق و خو و هوشیاری ذهنی را بهبود می بخشد. کافئین همچنین به عنوان یک محرک قدرتمند برای سیستم عصبی مرکزی عمل می کند، به همین دلیل این ماده یک ماده تقویت کننده در عملکردهای ورزشی محسوب می شود. علاوه بر این کافئین باعث عملکرد بهتر مغز شده و با بهبود حساسیت به انسولین، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. بهطور کلی مصرف کافئین در حد اعتدال با اثرات محافظتی در برابر زوال عقل ، بیماری آلزایمر ، سندرم متابولیک و بیماری کبد چرب غیر الکلی همراه است.

- آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها بدن را در برابر صدمات رادیکال آزاد که ممکن است باعث بروز برخی بیماری های مزمن شود، محافظت می کند.
چای و قهوه هر دو دارای آنتی اکسیدان پلی فنول ها هستند که باعث عطر و طعم مشخص و تقویت خواص سلامتی آنها بر بدن می شود هستند. بسیاری از گروه های پلی فنول ها در چای و قهوه وجود دارند. تافلاوین ، تاروبیوین و کاتچین ها مهمترین آنتی اکسیدان چای سیاه هستند، در حالی که قهوه سرشار از فلاونوئیدها و اسید کلروژنیک است.
تافلاوین ها و تاروبیوین ها از رشد سلول های سرطانی ریه و روده بزرگ جلوگیری می کنند و در نهایت آنها را از بین می برند. بنابراین می توان گفت چای سیاه دارای خاصیت ضد سرطانی است.
در مورد خاصیت ضد سرطانی قهوه می توان گفت که میزان CGA آن به عنوان یک مهارکننده رشد سلول های سرطانی عمل کرده و بدن را در برابر سرطان دستگاه گوارش و کبد محافظت می کند.
قهوه و چای هر دو بدن را در برابر سایر سرطان ها مانند سرطان سینه ، روده بزرگ ، مثانه و سرطان روده نیز محافظت کنند. گذشته از فعالیت های آنتی اکسیدانی ، پلی فنول ها با کاهش میزان بیماری قلبی مرتبط هستند. آنها از طریق مکانیسم های مختلف محافظت از رگ های خونی از جمله گشاد شدن رگ و کاهش فشارخون به سلامت قلب کمک می کنند. در واقع آنها با تشکیل عروق خونی جدید که سلول های سرطانی از آن تغذیه می کنند را مسدود می کند. همچنین با اثر ضد آتروژنیک از تشکیل پلاک در رگ های خونی ، کاهش حمله قلبی و خطر سکته جلوگیری می کنند.

- افزایش سطح انرژی با قهوه
هم قهوه و هم چای با روش های مختلف می توانند باعث افزایش انرژی بیشتر در افراد شوند. میزان کافئین بیشتر موجود در قهوه باعث افزایش سطح انرژی می شود. در واقع کافئین با افزایش سطح دوپامین و مسدود شدن آدنوزین ، هوشیاری را افزایش و خستگی را کاهش می دهد.
دوپامین یک پیام رسان شیمیایی است ضربان قلب را افزایش داده و باعث شادابی مغز می شود و باعث بر خواص اعتیاد آور قهوه می افزاید. از طرف دیگر ، آدنوزین خاصیت خواب آور دارد. بنابراین ، با مسدود کردن آدنوزین، کافئین احساس خستگی شما را برطرف می کند. تاثیر قهوه در سطح انرژی تقریبا بلافاصله پساز خوردن آن اتفاق می افتد. در واقع پس از مصرف ، بدن شما در مدت 45 دقیقه 99٪ کافئین را جذب می کند اما اوج غلظت خون تا 15 دقیقه پس از مصرف ظاهر می شود، به همین دلیل است که بسیاری از افراد هنگامی که نیاز به تقویت فوری انرژی دارند ، یک فنجان قهوه را ترجیح می دهند.

- تاثیر چای در انرژی
اگرچه کافئین چای از قهوه کمتر است اما سرشار از L-theanine، یک آنتی اکسیدان قدرتمند و اسید آمینه ضروری است که مغز را تحریک می کند. بر خلاف کافئین، L-theanine با افزایش امواج آلفای مغز، اثرات ضد استرس ایجاد کرده و به آرامش فرد کمک می کند. این ماده اثرات تحریک کننده کافئین را خنثی کرده و بدون احساس خواب آلودگی حالت روحی آرام اما هوشیار به شما می دهد و باعث حفظ هوشیاری ، تمرکز ، توجه و تیزبینی نیز می شود. این ترکیب شاید به همین دلیل باشد که چای باعث افزایش انرژی آرامش بخش و روان تر از قهوه می شود.

- کاهش وزن
به دلیل غلظت زیاد کافئین، قهوه به شما در کاهش وزن کمک می کند. در واقع کافئین تعداد کالری هایی که می سوزانید را 3 الی 13% افزایش داده و این تأثیر را به مدت 3 ساعت پس از مصرف حفظ می کند، این باعث می شود در نهایت 79 الی 150 کالری بیشتر بسوزانید. همچنین قهوه با مهار تولید سلول های چربی با خاصیت چربی سوزی همراه است که این اثر بیشتر به دلیل وجود اسید کلروژنیک قهوه می باشد.
از طرف دیگر پلی فنول های چای مانند تافلاوین نیز در کاهش وزن نقش دارند. بنا بر گزارش ها، آنفلاوین ها لیپاز پانکراس، آنزیمی که نقش مهمی در متابولیسم چربی بدن دارد را مهار می کنند.
پلی فنول های چای غلظت چربی خون را كاهش داده و باعث کاهش وزن می شوند، حتی وقتی وعده غذایی پرچرب داشته باشید. به نظر می رسد که پلی فنول های چای سیاه تنوع میکروبیوتای روده یا باکتری های سالم موجود در روده شما را تغییر می دهد و این ممکن است بر مدیریت وزن تأثیر بگذارد.

- چای یا قهوه ؟ کدام بهتر است ؟
اگرچه قهوه با عوارض جانبی متعددی مانند نارسایی قلبی ، ضربان قلب و فشار خون بالا همراه است اما تحقیقات نشان می دهد که مصرف متعادل آن بی خطر است. همچنین گرچه ترکیبات آنتی اکسیدانی آنها متفاوت است اما قهوه و چای سیاه هر دو منبع عالی این ترکیبات مهم هستند که در برابر شرایط مختلف از جمله بیماری های قلبی و برخی از انواع سرطان از بدن محافظت کنند.
همچنین قهوه خطر ابتلا به بیماری پارکینسون، دیابت نوع 2 و سیروز کبدی را کاهش می دهد و این در حالی است که چای بدن را در برابر آسیب، سنگ کلیه و آرتروز محافظت می کند.
قهوه از مقدار کافئین بالاتری نسبت به چای برخوردار است که برای کسانی که به دنبال رفع خستگی و کسب انرژی فوری هستند مفید است اما ممکن است باعث اضطراب و اختلال خواب در افراد حساس شود. همچنین ، به دلیل تاثیر کافئین بر مغز، مصرف زیاد قهوه ممکن است منجر به وابستگی یا اعتیاد شود.
اگر نسبت به کافئین بسیار حساس هستید ، ممکن است چای انتخاب بهتری باشد. این ماده حاوی L-theanine ، یک اسید آمینه با خواص آرام بخش است که شما را آرام اما هوشیار نگه می دارد. علاوه بر این ، شما می توانید به سراغ گزینه های دیگری به جز قهوه یا نوشیدنی هایی مانند چای گیاهی یا دمنوش بروید که به طور طبیعی عاری از کافئین است.